เคยสงสัยมานานว่า ทำไมบนรางรถไฟถึงต้องมีการโรยหินลงไปด้วย ทุกสิ่งทุกอย่างย่อมมีเหตุผลของมันและเรื่องนี้ก็เช่นกัน วันนี้จึงขอนำคำตอบนี้มาเฉลยให้กระจ่าง
เจ้าหินที่คุณเห็นอยู่บนรางรถไฟนี้เรียกว่า "หินโรยทาง" ( Ballast) ซึ่งทำหน้าที่ยึดไม้หมอนรองรางเหล็กไว้กับที่แล้วถ่ายเทน้ำหนักเฉลี่ยลงสู่ดินคันทาง (Sub-Structure) ซึ่งไม่ง่ายเลยที่จะรักษารางให้คงที่ไว้ได้ เพราะรางสามารถขยายตัวออกได้จากความร้อน พื้นดินเคลื่อนตัว หรือแรงสั่นสะเทือน ปริมาณน้ำฝนและสภาพอากาศแปรปรวนก็ส่งผลกระทบต่อโครงสร้างเช่นกัน หินโรยทางนั้นช่วยยับยั้งปัญหานี้โดยเฉพาะ
จากข้อมูลของเพจ การจัดการองค์ความรู้ฝ่ายการช่างกล การรถไฟแห่งประเทศไทย กล่าวว่า ทางรถไฟในปัจจุบันจะมีทั้งที่ใช้หินโรยทางและไม่ใช่หินโรยทาง (Ballast Track / Non Ballast Track) ซึ่งแต่ละแบบจะมีคุณลักษณะพิเศษที่แตกต่างกันทางรถไฟที่ใช้หินโรยทางรองรับไม้หมอนจะมีข้อดีคือนุ่มนวลมีเสียงดังน้อย
แต่เมื่อใช้งานไปสักระยะต้องมีการบำรุงรักษาโดยการล้างหิน และอัดหินเพิ่มเติม ในขณะที่โครงสร้างทางรถไฟที่ไม่ใช่หิน (Non Ballast Track) คือการวางรางลงบนแผ่นคอนกรีตอัดแรงที่เรียกว่า ‘สแลบแทรค’ (Slab Track) หรือการวางรางลงบนหมอนคอนกรีตที่วางอยู่บนพื้นคอนกรีตที่มีช่องบังคับ ข้อดีคือ ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการบำรุงดูแลรักษาแต่ก็มีค่าก่อสร้างสูงกว่า
คุณสมบัติของหินโรยทางนอกจากจะใช้ป้องกันปัญหาอย่างที่กล่าวโดยข้างต้นแล้ว ด้วยชั้นหินทีหนายังป้องกันการเจริญเติบโตของวัชพืชต่าง ๆ ที่อยู่ใต้รางรถไฟ และมันยังช่วยป้องกันรางน้ำท่วมหรือเคลื่อนตัวเพราะถูกน้ำซัดอีกด้วย
ขอบคุณ lifebuzz และ การจัดการองค์ความรู้ฝ่ายการช่างกล การรถไฟแห่งประเทศไทย