วันสารทจีน หรือ เทศกาลสารทจีน ตามปีปฏิทินทางจันทรคติของไทยนั้น ตรงกับวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 9 ซึ่งในปีนี้ วันสารทจีน 2565 ตรงกับวันศุกร์ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2565 หลายคนอาจไม่รู้ว่า ในช่วงเดือนนี้ มีสิ่งที่ห้ามทำอยู่ด้วย
วันสารทจีน ถือเป็นวันสำคัญที่ลูกหลานชาวจีน จะแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ โดยพิธีเซ่นไหว้ และยังถือเป็นเดือนที่ประตูนรกเปิดให้วิญญาณทั้งหลายมารับกุศลผลบุญได้ ดังนั้น บางครั้งชาวจีนจึงเรียกวันดังกล่าวว่า GuiJie กุ่ยเจี๋ย หรือ Wangren Jie หวางเหรินเจี๋ย
Gui = ผี ซึ่งเป็นคำเรียกคนที่ถึงแก่กรรมแล้ว
Wangren = คนที่ตายไปแล้ว
Jie = เทศกาล
GuiJie หรือ Wangren Jie จึงหมายถึง เทศกาลเซ่นไหว้ผู้ซึ่งล่วงลับไปแล้ว
สำหรับข้อห้ามวันสารทจีนนั้น เนื่องจากเป็นวันที่ประตูนรกเปิดออก วันสารทจีนจึงเป็นวันที่มีข้อห้ามบางอย่าง ที่ไม่ควรทำอยู่ด้วย เนื่องจากอาจเผชิญความโชคร้ายไปทั้งปี เช่น
- ห้าม แต่งงาน ในเดือนนี้
- ห้ามซื้อบ้าน หรือย้ายบ้าน
- ห้ามเริ่มก่อสร้างใด ๆ
- ห้ามเริ่มทำธุรกิจใด ๆ
- ห้ามอยู่นอกบ้านช่วงดึก ๆ
- ห้ามเดินทางบ่อยในเดือนนี้
- ห้ามว่ายน้ำตอนกลางคืน
ในส่วนของการทำพิธีเซ่นไหว้ ในเทศกาลสารทจีน จะมีอาหารหรือเครื่องไหว้ที่สำคัญ นั่นคือ
อาหารคาว: ได้แก่ เป็ด ไก่ ต้มทั้งตัว เนื้อหมูติดหนังหรือหมูสามชั้น กุ้งต้ม และปลานึ่งหรือต้มทั้งตัว หรือในบางครั้งก็อาจจะมีของต้ม 2 - 3 อย่างนี้ ร่วมกับข้าวสวย ผัดหมี่ซั่ว หรือหมูพะโล้ และแกงที่มีน้ำ ตามแต่บ้านไหนจะสะดวกหรือเป็นอาหารที่บรรบุรุษชอบ
อาหารหวานและผลไม้: หลังอาหารคาวจะมีของหวานและผลไม้เพื่อไหว้ ซึ่งนอกจากจะมีขนมถ้วยฟู ขนมเทียน ซาลาเปา ขนมเข่ง ขนมเปี๊ยะ ขนมกุยช่ายแล้ว ก็มักจะผลไม้ที่มีชื่อเป็นมงคล 3 - 5 อย่าง ส้ม กล้วย สับปะรด องุ่น แอปเปิ้ล แก้วมังกร สาลี่ ลูกพลับ และอาจมีฟักทองตามความเชื่อแต่ละบ้าน
เครื่องดื่ม: น้ำชา น้ำเปล่า เหล้า
อุปกรณ์ของไหว้: กระถางธูป เชิงเทียน กระดาษเงิน กระดาษทอง ธูป เทียนแดงสำหรับไหว้เจ้า แจกันใส่ดอกไม้
การไหว้ สารทจีน แต่ละชุด จะเริ่มจากไหว้เจ้าที่เจ้าทางก่อน แล้วต่อมาจึงไหว้บรรพบุรุษ และสุดท้ายคือชุดสำหรับไหว้วิญญาณ โดยการเตรียมของไหว้แต่ละชุดในวัน สารทจีน 2565 สามารถทำได้ดังนี้
ไหว้เจ้าที่
การไหว้เจ้าที่จะเริ่มไหว้ในตอนเช้า โดยจัดอาหารและของวางไว้บนโต๊ะหน้าเจ้าที่หรือตี่จู่เอี้ย ถ้าหากวางบนพื้นควรปูเสื่อแล้วรองด้วยผ้าขาวก่อนนำของไหว้มาวาง จากนั้นจัดวางกระถางธูป และเชิงเทียน
จัดอาหารคาว เช่น หมู เป็ด ไก่ ปลา ไข่ ข้าวสวยหรือผัดหมี่ รวม 3-5 อย่าง
จัดชุดขนมมงคล ที่แต้มจุดสีแดง อาทิ ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมเปี๊ยะ ขนมถ้วยฟู
วางผลไม้มงคล อาทิ ส้ม กล้วย สับปะรด องุ่น แก้วมังกร สาลี่
วางถ้วยน้ำชา 5 ถ้วย และอาจมีเหล้า 5 ถ้วยตามแต่ความเชื่อของแต่ละบ้าน
ชุดกระดาษไหว้เจ้าที่ แจกันใส่ดอกไม้ เชิงเทียนและเทียนแดง 1 คู่
จุดธูป 5 ดอก เสร็จแล้วตั้งจิตอธิษฐานขอพร จากนั้นจึงค่อยทำการเผากระดาษเงินกระดาษทอง
ไหว้บรรพบุรุษ
หลาย ๆ ครอบครัวอาจจะทำการไหว้บรรพบุรุษพร้อมกับการไหว้เจ้าที่ หรือจัดไหว้บรรพบุรุษในตอนบ่าย
จัดอาหารคาว ประกอบด้วย หมู เป็ด ไก่ ปลา ไข่ ประมาณ 3-5 อย่าง
จัดวางอาหารที่บรรพบุรุษชอบ พร้อมข้าวสวย และตะเกียบ ตามจำนวนบรรพบุรุษ
วางชุดขนมมงคล และ ผลไม้มงคล
ชุดน้ำชา 5 ถ้วย และเหล้า 5 หรือตามจำนวนบรรพบุรุษ
วางแจกันใส่ดอกไม้ เชิงเทียนและเทียนแดง
จุดธูป 3 ดอก เสร็จแล้วไหว้บรรพบุรุษ และมีการเผากระดาษเงินกระดาษทอง
ชุดไหว้วิญญาณ
การไหว้วิญญาณเร่ร่อนหรือวิญญาณที่ไม่มีญาติให้ได้รับผลบุญเสริมมงคลแก่ตัวเอง โดยการไหว้จะทำที่นอกบ้าน โดยมีทั้งอาหารคาวและอาหารหวาน พร้อมน้ำชา และจะมีขนมหวานและผลไม้ตามต้องการ และที่พิเศษคืออาจมีข้าวหอมแบบจีนโบราณ คอปึ่ง เผือกนึ่งผ่าซีกเป็นเสี้ยวใส่ถาด เส้นหมี่ห่อใหญ่ ส่วนใหญ่จะจุดธูป 1 ดอก หรือตามแต่ความเชื่อ และมีกระดาษเงินกระดาษทองแบบเฉพาะเรียกว่า อ่วงแซจิว เชื่อว่าเป็นใบเบิกทางสวรรค์สำหรับวิญญาณเร่ร่อนผู้ล่วงลับ
ขอบคุณ คมชัดลึก
