เปิดข้อกฎหมาย "ทูลกระหม่อมหญิงฯ" เป็นแคนดิเดตนายก ถูกต้องแล้วหรือไม่!

หลังจากเมื่อ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ได้ถูกเสนอชื่อเป็นนายกรัฐมนตรีในนามพรรค พรรคไทยรักษาชาติ (ทษช.) ก็ได้เกิดอีก 1 คำถาม เป็นเรื่องที่ถูกต้องหรือไม่ตามหลักกฎหมาย ล่าสุดเพจ iLaw ได้อธิบายไว้อย่างชัดเจนแล้วดังนี้

มาตรา 88 และ 89 กำหนดให้การเสนอชื่อบุคคลเป็นนายกรัฐมนตรี (1) ต้องมีหนังสือยินยอมของบุคคลซึ่งได้รับการเสนอชื่อ โดยมีรายละเอียดตามที่คณะกรรมการ

การเลือกตั้งกําหนด (2) ผู้ได้รับการเสนอชื่อต้องเป็นผู้มีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามที่จะเป็นรัฐมนตรี ตามมาตรา 160

ซึ่งคุณสมบัติตามมาตรา 160 กำหนดให้ (1) มีสัญชาติไทยโดยการเกิด

(2) มีอายุไม่ต่ำกว่าสามสิบห้าปี

(3) สําเร็จการศึกษาไม่ต่ำกว่าปริญญาตรีหรือเทียบเท่า

(4) มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์

(5) ไม่มีพฤติกรรมอันเป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง

*(6) ไม่มีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 98

(7) ไม่เป็นผู้ต้องคําพิพากษาให้จําคุก แม้คดีนั้นจะยังไม่ถึงที่สุด หรือมีการรอการลงโทษ

เว้นแต่ในความผิดอันได้กระทําโดยประมาท ความผิดลหุโทษ หรือความผิดฐานหมิ่นประมาท

(8) ไม่เป็นผู้เคยพ้นจากตําแหน่งเพราะเหตุกระทําการอันเป็นการต้องห้ามตามมาตรา 186

หรือมาตรา 187 (เป็นผู้ถือหุ้นในกิจการ) มาแล้วยังไม่ถึงสองปีนับถึงวันแต่งตั้ง

ซึ่งข้อที่หน้าสนใจต่อไปคือ ลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 98

ในมาตรา 98 กำหนดลักษณะต้องห้าม มีข้อที่น่าสนใจได้แก่

(4) เป็นบุคคลผู้มีลักษณะต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิเลือกตั้ง เพราะเป็นภิกษุ หรือนักบวช, ถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง หรือ วิกลจริตจิตฟั่นเฟือน

(5) อยู่ระหว่างถูกระงับการใช้สิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็นการชั่วคราวหรือถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง

ซึ่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/068/40.PDF)

กำหนดเรื่องผู้ถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง ไว้ในมาตรา 35 ดังนี้

มาตรา 35 ผู้มีสิทธิเลือกตั้งผู้ใดไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้งและมิได้แจ้งเหตุที่ไม่อาจไปใช้สิทธิเลือกตั้ง หรือแจ้งเหตุที่ไม่อาจไปใช้สิทธิเลือกตั้งแล้วแต่เหตุนั้นมิใช่เหตุอันสมควร ผู้นั้นถูกจํากัดสิทธิ ดังต่อไปนี้

(1) ยื่นคําร้องคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

(2) สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น หรือสมัครรับเลือกเป็นสมาชิกวุฒิสภา

(3) สมัครรับเลือกเป็นกํานันและผู้ใหญ่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่

(4) ดํารงตําแหน่งข้าราชการการเมืองตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการการเมือง และข้าราชการรัฐสภาฝ่ายการเมืองตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการรัฐสภา

(5) ดํารงตําแหน่งรองผู้บริหารท้องถิ่น เลขานุการผู้บริหารท้องถิ่น ผู้ช่วยเลขานุการผู้บริหาร ท้องถิ่น ประธานที่ปรึกษาผู้บริหารท้องถิ่น ที่ปรึกษาผู้บริหารท้องถิ่น หรือคณะที่ปรึกษาผู้บริหารท้องถิ่น ตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

***การจํากัดสิทธิตามวรรคหนึ่งให้มีกําหนดเวลาครั้งละสองปีนับแต่วันเลือกตั้งครั้งที่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง และหากในการเลือกตั้งครั้งต่อไปผู้นั้นไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้งอีกให้นับเวลาการจํากัดสิทธิครั้งหลังนี้โดยนับจากวันที่มิได้ไปใช้สิทธิเลือกตั้งครั้งใหม่ หากกําหนดเวลาการจํากัดสิทธิครั้งก่อนยังเหลืออยู่เท่าใดให้กําหนดเวลาการจํากัดสิทธินั้นสิ้นสุดลง

ซึ่งการจำกัดสิทธิเลือกตั้งมีระยะเวลาเพียงสองปีจากการเลือกตั้งครั้งสุดท้าย ซึ่งปัจจุบัน ไม่มีการเลือกตั้งมาถึง 4 ปี 7 เดือนแล้ว ทำให้แม้พระองค์ท่านไม่เคยไปเลือกตั้งเลยการจำกัดสิทธิเลือกตั้งก็หมดสิ้นไป ทำให้มีสิทธิเลือกตั้งดังเดิม ถือว่า มีคุณสมบัติที่จะถูกเสนออยู่ในบัญชีว่าที่นายกฯ ได้

ก็สรุปได้ชัดเจนว่าการที่ "ทูลกระหม่อมหญิงฯ" ได้ถูกเสนอชื่อเป็นนายกรัฐมนตรีนั้น ถือว่ามีคุณสมบัติที่ถูกต้องครบถ้วน จากนั้นเราก็ต้องมาลุ้นดูว่าจะมีอะไรเกิดขึ้นและบ้านเมืองเราจะเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางใด