พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ ชื่อเล่น "ป้อม" เกิดเมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2488 เป็นบุตรคนโตของพลตรี ประเสริฐ วงษ์สุวรรณ กับนางสายสนี วงษ์สุวรรณ มีน้องชาย 4 คน คือ พลเรือเอก ศิษฐวัชร วงษ์สุวรรณ, พลตำรวจเอก พัชรวาท วงษ์สุวรรณ, พงษ์พันธุ์ วงษ์สุวรรณ
สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนเซนต์คาเบรียลในปี พ.ศ. 2505 จากนั้นในปี พ.ศ. 2508 ได้สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนเตรียมทหาร รุ่นที่ 6 และศึกษาต่อ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า รุ่นที่ 17 สำเร็จการศึกษาในปี พ.ศ. 2512 ในปี พ.ศ. 2521 เข้าศึกษา โรงเรียนเสนาธิการทหารบก หลักสูตรหลักประจำ ชุดที่ 56 และในปี พ.ศ. 2540 สำเร็จหลักสูตรวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 40 พ.ศ. 2556
พล.อ.ประวิตร เป็นนายทหารเติบโตมาจากกองทัพภาคที่ 1 สังกัดกับกรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ (ร.21 รอ.) หรือที่เรียกกันว่า "ทหารเสือราชินี" เป็นนายทหารรุ่นพี่ที่สนิทสนมกับนายทหารอดีตผู้บัญชาการทหารบกสองนาย คือ พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจินดา และพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา
พล.อ. ประวิตร เคยตกเป็นข่าวกรณี "นาฬิกายืมเพื่อน" เหตุเกิดจากถ่ายรูปหมู่ ครม.ประยุทธ์ 5 ที่ทำเนียบรัฐบาล เมื่อวันที่ 4 ธ.ค.2560 พล.อ.ประวิตร ได้ยกมือขึ้นมาบังแดดจนมีคนสังเกตเห็นแหวนเพชรระยิบระยับที่นิ้วมือและนาฬิกาหรู ยี่ห้อริชาร์ดมิลล์ Richard Mille รุ่น RM 029 ราคาอยู่ที่ประมาณเรือนละ 3.6 ล้านบาท บนข้อมือ จากการตรวจสอบพบว่าไม่ปรากฏในบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินที่เจ้าตัวยื่นต่อ คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ซึ่ง พล.อ.ประวิตร ให้เหตุผลชี้แจงจนเป็นวาทะเด็ดว่า “นาฬิกายืมเพื่อน” และบอกอีกว่าคืนไปหมดแล้ว
สำหรับทรัพย์สินของพี่ใหญ่แห่งบูรพาพยัคฆ์ "พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ" คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้เปิดเผยบัญชีทรัพย์สินของพล.อ.ประวิตร กรณีเข้ารับตำแหน่งรองนายกฯปี 57 (ยื่นบัญชีทรัพย์สินรอบใหม่ แต่ไม่ต้องเปิดเผย หลังได้รับตำแหน่งรองนายกฯเมื่อปี 62 ตามกฎหมายใหม่ของ ป.ป.ช.) ระบุสถานะว่าโสด มีทรัพย์สินทั้งสิ้น 87,373,757 บาท ไม่มีหนี้สินแบ่งเป็น เงินฝาก 53,197,562.62 บาท เงินลงทุน 7,076,195.00 บาท ที่ดิน 17,000,000 บาท โรงเรือนและสิ่งปลูกสร้าง 10,000,000 บาท ยานพาหนะ (รถยนต์ 1 คัน) 100,000 บาท ไม่มีทรัพย์สินอื่น
