แพทย์แถลงอาการป่วยหลวงปู่แสง เป็นอัลไซเมอร์ ระยะที่ 1 แต่ยังสื่อสารและใช้ชีวิตได้ตามปกติ ระบุ ภาวะสมองฝ่อ แต่ถ้าบริเวณที่ฝ่อเกี่ยวข้องกับส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมอารมณ์และพฤติกรรม อาจส่งผลทำให้การแสดงออกทางพฤติกรรมและอารมณ์ผิดปกติได้ แต่ความทรงจำยังเป็นปกติอยู่ เพราะสมองส่วนที่ทำงานคนละส่วนกัน

นายแพทย์เศวต ศรีศิริ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลพริ้นซ์ อุบลราชธานี ในฐานะแพทย์ผู้เคยทำการรักษาอาการอาพาธ กล่าวว่า ทางคณะศิษยานุศิษย์ได้มอบหมายให้คณะแพทย์ผู้ทำการรักษาอาการอาพาธของ หลวงปู่แสง มากว่า 20 ปี ให้ข้อมูลและข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสุขภาพของหลวงปู่แสง โดยทางคณะแพทย์วินิจฉัยว่า มีภาวะ อัลไซเมอร์ ระยะที่ 1 มีโอกาสที่ผู้ป่วยจะมีความจำถดถอยบ้าง ถามซ้ำๆ พูดซ้ำๆ เรื่องเดิม แต่ยังสื่อสารและใช้ชีวิตได้ตามปกติ ส่วนจะเป็นอัลไซเมอร์ ระยะที่ 2 หรือไม่ แพทย์เฉพาะทางยังต้องวินิจฉัยเพิ่มเติม
ขณะเดียวกันจากการตรวจสอบพบว่า หลวงปู่แสง มีประวัติไข้มาลาเรียขึ้นสมอง ซึ่งในทางการแพทย์ หากการตรวจซิฟิลิส (TPHA Test) อาจพบเชื้อลวงได้ ควรตรวจซ้ำเพื่อยืนยัน หรืออาจเคยติดเชื้อซิฟิลิซมาก่อนก็เป็นได้ หากสงสัยจริงๆอาจใช้วิธีเจาะน้ำไขสันหลังตรวจสอบเพิ่มเติม

นายแพทย์ สมฤทธิ์ เวียงสมุทร นายแพทย์ชำนาญการพิเศษ โรงพยาบาลหัวตะพาน จ.อำนาจเจริญ ซึ่งให้การดูแลรักษาอาการอาพาธหลวงปู่ใกล้ชิด กล่าวว่า ในช่วงเริ่มต้นที่เริ่มเข้าไปดูแลอาการอาพาธของหลวงปู่ มีอาการติดเชื้อที่ปอด (ปอดอักเสบ), อาการปวดหลังร้าวลงขา ร่วมกับขาทั้ง 2 ข้างอ่อนแรง ซึ่งเกิดจากสาเหตุกระดูกสันหลังทับเส้นประสาท และมีอาการของโรคเก๊าท์ร่วมด้วย
นพ.สมฤทธิ์ กล่าวว่า การให้การรักษาส่วนใหญ่ แพทย์จะเดินทางไปที่วัดที่หลวงปู่แสงจำพรรษา การให้การรักษา ณ โรงพยาบาลเกิดขึ้นน้อยมาก เพราะหลวงปู่ไม่ประสงค์เข้ารับการรักษาอาการอาพาธที่โรงพยาบาลและไม่ชอบฉันท์โอสถยา

โดยช่วงกลางปี 2561 พระอุปัฏฐากโทรปรึกษาถึงอาการอาพาธของหลวงปู่ ที่มีอาการผิดปกติ มีพฤติกรรมแปลกไป คือมีการถูกเนื้อต้องตัวลูกศิษย์ที่เข้าไปกราบ ซึ่งได้ให้คำปรึกษาทางการแพทย์ว่า เนื่องจากอายุมากอาจมี ภาวะสมองฝ่อ’ได้ตามวัย ซึ่งหากบริเวณที่ฝ่อเกี่ยวข้องกับส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมอารมณ์และพฤติกรรม อาจส่งผลทำให้การแสดงออกทางพฤติกรรมและอารมณ์มีความผิดปกติได้ โดยที่ความทรงจำยังเป็นปกติอยู่ เพราะสมองส่วนที่ทำงานนั้นคนละส่วนกัน
ต่อมาทางคณะศิษย์ได้นิมนต์ไปโรงพยาบาลเพื่อเข้าเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง ที่โรงพยาบาลกรุงเทพเชียงใหม่ ทำให้ทราบว่ามีภาวะของอัลไซเมอร์

“แต่ในช่วงนั้น มีการเปลี่ยนพระที่ดูแล และขาดการติดต่อไปนาน ทำให้ไม่ทราบว่า มีการกินยารักษา และดูแลอย่างไร จนกระทั่งเป็นข่าว จากนี้จะต้องมีการดูแลอย่างใกล้ชิด แต่ก็มีข้อจำกัดในส่วนของหลวงปู่เอง ที่จะยินยอมฉันท์ยา และทำตามคำแนะนำของแพทย์”
ทั้งนี้ ช่วงสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 กำลังระบาด ทีมลูกศิษย์ที่ดูแลท่านก็ได้มีการสับเปลี่ยนหมุนเวียนเปลี่ยนไป จึงไม่ทราบว่าอาการพฤติกรรมที่ผิดปกติที่เกิดขึ้นนั้น ได้รับการรักษาแล้วหรือไม่ แต่เมื่อวานนี้(13 พ.ค.) คณะแพทย์ได้มีโอกาสเข้าเยี่ยมและตรวจอาการอาพาธเป็นที่เรียบร้อย และจะให้การดูแลรักษาอาการอาพาธของท่านต่อไป

สรุปอาการอาพาธของ หลวงปู่แสง ญาณวโร จากประวัติการรักษาของคณะแพทย์
1. การทำงานของทางเดินอาหารผิดปกติ (GI vasculopathy)
2. โรคหัวใจที่เกิดจากภาวะกล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายผิดปกติ (CHF c Cardiomypathy LVH)
3. โรคความดันโลหิตสูง (HT)
4. โรคต่อมลูกหมากโต (BPH)
5. ปวดหลังเนื่องจากกระดูกสันหลังคด (Low back pain c Scoliosis)
6. ข้อเข่าเสื่อมทั้ง 2 ข้าง (OA both khee)
7. โรคกระดูกพรุน (Osteoporosis)
8. โรคนอนหลับยาก (Elderly c Insomnia)
9. สมองเสื่อมและอัลไซเมอร์ระยะที่ 1 (dementia c Alzheimer’s)
10. ภาวะพฤติกรรมอารมณ์ที่ผิดปกติที่เกี่ยวกับสมองเสื่อม (BPSD = behavioral and psychological symtoms of dementia)